Ścieralność płytek ceramicznych – kluczowy parametr przy wyborze trwałej posadzki

Spis treści

1. Wprowadzenie
2. Czym jest ścieralność płytek ceramicznych?
3. Klasy ścieralności według normy PEI
4. Jak testuje się ścieralność płytek?
5. Wybór odpowiedniej klasy ścieralności
6. Czy wyższa klasa zawsze oznacza lepszą płytkę?
7. Czynniki wpływające na odporność na ścieranie
8. Konserwacja płytek a zachowanie odporności na ścieranie
9. Nowoczesne technologie zwiększające ścieralność
10. Podsumowanie

Wprowadzenie

Wybór odpowiednich płytek ceramicznych to decyzja na lata. Niezależnie od tego, czy wykańczamy łazienkę, kuchnię, korytarz czy taras, jednym z kluczowych parametrów, który powinien przyświecać naszemu wyborowi, jest ścieralność płytek ceramicznych. Ten często pomijany lub niezrozumiany parametr ma fundamentalne znaczenie dla trwałości i funkcjonalności naszej posadzki. W poniższym artykule przeanalizujemy szczegółowo, czym jest ścieralność płytek, jak się ją mierzy oraz jakie ma znaczenie przy wyborze odpowiedniego produktu do konkretnego pomieszczenia.

Czym jest ścieralność płytek ceramicznych?

Ścieralność to parametr określający odporność płytek ceramicznych na mechaniczne uszkodzenia powierzchni spowodowane ruchem pieszym i przesuwaniem przedmiotów. Określa, jak długo płytka zachowa swój pierwotny wygląd i właściwości w warunkach intensywnego użytkowania.

Wbrew pozorom, nie wszystkie płytki ceramiczne są stworzone równo pod względem odporności na ścieranie. W zależności od procesu produkcji, składu surowcowego oraz wykończenia powierzchni, płytki mogą wykazywać różną odporność na ścieranie. Jest to szczególnie istotne w miejscach o dużym natężeniu ruchu, takich jak korytarze, przedpokoje, czy powierzchnie komercyjne.

Klasy ścieralności według normy PEI

Najczęściej stosowanym systemem klasyfikacji ścieralności płytek ceramicznych jest norma PEI (Porcelain Enamel Institute), która dzieli płytki na 5 klas odporności:

PEI I (bardzo niska odporność)

• Przeznaczenie: powierzchnie o minimalnym natężeniu ruchu
• Zastosowanie: ściany, łazienki prywatne, sypialnie
• Charakterystyka: płytki delikatne, głównie dekoracyjne

PEI II (niska odporność)

• Przeznaczenie: pomieszczenia o niskim natężeniu ruchu
• Zastosowanie: łazienki, sypialnie, pomieszczenia bez bezpośredniego dostępu z zewnątrz
• Charakterystyka: wytrzymują lekki ruch pieszy, bez obuwia z twardymi podeszwami

PEI III (średnia odporność)

• Przeznaczenie: pomieszczenia o średnim natężeniu ruchu
• Zastosowanie: wszystkie pomieszczenia domowe z wyjątkiem korytarzy, przedpokojów
• Charakterystyka: odporne na codzienne użytkowanie w obuwiu domowym

PEI IV (wysoka odporność)

• Przeznaczenie: pomieszczenia o wysokim natężeniu ruchu
• Zastosowanie: wszystkie pomieszczenia domowe, biura, restauracje
• Charakterystyka: odporne na intensywny ruch, idealnie sprawdzają się w przedpokojach i kuchniach

PEI V (bardzo wysoka odporność)

• Przeznaczenie: powierzchnie o ekstremalnie wysokim natężeniu ruchu
• Zastosowanie: centra handlowe, lotniska, obiekty publiczne, korytarze hotelowe
• Charakterystyka: maksymalna odporność na ścieranie i uszkodzenia mechaniczne

Jak testuje się ścieralność płytek?

Badanie ścieralności płytek ceramicznych przeprowadza się zgodnie z metodologią opisaną w normie EN ISO 10545-7. Test polega na poddaniu płytki działaniu materiału ściernego (korundu) w specjalnym urządzeniu zwanym abrazjometrem.

Proces testowy wygląda następująco:

1. Umieszczenie próbki płytki w urządzeniu testowym
2. Dodanie materiału ściernego i wody
3. Wykonanie określonej liczby obrotów (od 100 do 12000)
4. Ocena stopnia zużycia powierzchni
5. Przypisanie odpowiedniej klasy PEI na podstawie liczby obrotów, po których widoczne stają się pierwsze oznaki zużycia

W zależności od liczby obrotów potrzebnych do zauważalnego starcia warstwy szkliwa, płytce przyznaje się odpowiednią klasę ścieralności od I do V.

Wybór odpowiedniej klasy ścieralności

Wybór odpowiedniej klasy ścieralności płytek ceramicznych powinien być podyktowany miejscem ich zastosowania. Oto praktyczne wskazówki:

Do łazienek:

• Podłoga: minimum PEI III
• Ściany: PEI I lub II
• Łazienki publiczne: PEI IV lub V

Do kuchni:

• Podłoga: PEI IV
• Ściany: PEI II lub III
• Kuchnie przemysłowe: PEI V

Do salonu i sypialni:

• Podłoga: PEI III lub IV
• Ściany: PEI I lub II

Do korytarzy i przedpokojów:

• Podłoga: minimum PEI IV, zalecane PEI V
• Ściany: PEI II lub III

Do powierzchni komercyjnych:

• Sklepy, restauracje: PEI IV lub V
• Centra handlowe, lotniska: wyłącznie PEI V

Czy wyższa klasa zawsze oznacza lepszą płytkę?

Błędem jest założenie, że płytki o najwyższej klasie ścieralności (PEI V) są zawsze najlepszym wyborem niezależnie od zastosowania. W rzeczywistości, wybór powinien być dopasowany do indywidualnych potrzeb:

• Estetyka vs. Wytrzymałość – Płytki o najwyższej ścieralności często mają mniej wyrafinowane wzornictwo lub strukturę powierzchni
• Cena – Wyższa klasa ścieralności zwykle wiąże się z wyższą ceną
• Potrzeby użytkowe – W sypialni czy łazience płytki PEI V są zwyczajnym przepłacaniem
• Inne parametry – Ścieralność to tylko jeden z wielu parametrów opisujących jakość płytek

Warto pamiętać, że dla pomieszczeń prywatnych, o niewielkim natężeniu ruchu, płytki o średniej klasie ścieralności (PEI III) są często wystarczające, a przy tym mogą oferować większą różnorodność wzorów i wykończeń.

Czynniki wpływające na odporność na ścieranie

Na ścieralność płytek ceramicznych wpływa wiele czynników związanych z procesem produkcyjnym:

Surowce i skład masy ceramicznej

Jakość i proporcje surowców takich jak kaolin, kwarc, skaleń mają fundamentalne znaczenie dla trwałości płytki. Im wyższa jakość surowców, tym bardziej odporna będzie płytka.

Temperatura wypalania

Płytki wypalane w wyższych temperaturach (powyżej 1200°C) charakteryzują się większą gęstością i twardością, co przekłada się na lepszą odporność na ścieranie.

Rodzaj szkliwa

Szkliwa zawierające większą ilość tlenku glinu (Al₂O₃) i krzemionki (SiO₂) są bardziej odporne na ścieranie. Nowoczesne płytki często posiadają szkliwa techniczne wzbogacone dodatkami zwiększającymi twardość.

Technologia produkcji

Metoda prasowania na sucho i jednokrotnego wypalania (monocottura) zwykle zapewnia lepsze parametry niż tradycyjne metody produkcji.

Porowatość

Płytki gresowe (o niskiej porowatości poniżej 0,5%) są z reguły bardziej odporne na ścieranie niż tradycyjne płytki ceramiczne o wyższej porowatości.

Konserwacja płytek a zachowanie odporności na ścieranie

Nawet płytki o najwyższej klasie ścieralności wymagają odpowiedniej pielęgnacji, aby zachować swoje właściwości przez długi czas:

Regularne czyszczenie

Piasek i drobne zanieczyszczenia działają jak materiał ścierny i mogą przyspieszyć zużycie powierzchni płytek. Regularne zamiatanie i mycie podłogi jest podstawą jej trwałości.

Odpowiednie środki czystości

Należy unikać agresywnych środków chemicznych, zwłaszcza tych o wysokim pH, które mogą uszkodzić warstwę szkliwa. Zaleca się stosowanie środków dedykowanych do płytek ceramicznych.

Maty wejściowe

Umieszczenie mat wejściowych przy drzwiach znacząco redukuje ilość piasku i brudu wnoszonego do wnętrza, co przekłada się na dłuższą trwałość płytek.

Podkładki pod meble

Stosowanie filcowych podkładek pod nóżkami mebli zapobiega zarysowaniom powierzchni płytek podczas przesuwania.

Impregnacja (dla płytek nieszkliwionych)

W przypadku płytek gresowych polerowanych lub naturalnych, warto rozważyć zastosowanie impregnatu, który utworzy dodatkową warstwę ochronną.

Nowoczesne technologie zwiększające ścieralność

Producenci płytek ceramicznych nieustannie pracują nad nowymi rozwiązaniami, które poprawiają odporność na ścieranie:

Nanotechnologia

Zastosowanie nanocząsteczek w szkliwach pozwala uzyskać powierzchnie o wyjątkowej twardości i odporności na ścieranie, zachowując jednocześnie estetyczne walory.

Digital printing z wykorzystaniem tuszów ceramicznych

Nowoczesne metody zdobienia płytek umożliwiają uzyskanie trwałych wzorów, które są integralną częścią płytki i nie ścierają się.

Powłoki ochronne

Niektórzy producenci stosują dodatkowe powłoki ochronne na bazie związków tytanu lub cyrkonu, które zwiększają odporność płytek na ścieranie.

Inkjet glazing

Technologia nakładania szkliwa w sposób cyfrowy pozwala na precyzyjne dozowanie materiału, co przekłada się na jego równomierność i lepsze parametry.

Płytki z efektem samoczyszczącym

Najnowsze rozwiązania wykorzystują właściwości fotokatalityczne dwutlenku tytanu, który pod wpływem światła rozkłada zanieczyszczenia, co pośrednio wpływa na zmniejszenie ścierania powierzchni.

Podsumowanie

Ścieralność płytek ceramicznych to parametr, który bezpośrednio przekłada się na trwałość posadzki i jej wygląd po latach użytkowania. Wybierając płytki do konkretnego pomieszczenia, warto kierować się nie tylko względami estetycznymi, ale przede wszystkim parametrami technicznymi, wśród których klasa ścieralności PEI odgrywa kluczową rolę.

Pamiętajmy, że odpowiedni dobór klasy ścieralności do funkcji pomieszczenia pozwala uniknąć rozczarowania zbyt szybkim zużyciem płytek, a jednocześnie nie przepłacać za parametry, które nie są nam potrzebne. Współczesny rynek oferuje płytki ceramiczne o różnorodnych klasach ścieralności, które potrafią zaspokoić potrzeby nawet najbardziej wymagających użytkowników.

Inwestując w płytki o odpowiedniej klasie ścieralności i dbając o nie w odpowiedni sposób, możemy cieszyć się piękną i trwałą posadzką przez wiele lat, bez konieczności przeprowadzania kosztownej wymiany.