Jak rozpoznać płytki I i II gatunku? -

Jak rozpoznać płytki I i II gatunku? Kluczowe różnice i na co uważać przy zakupie

Remont łazienki, kuchni czy przedpokoju często wiąże się z wyborem płytek ceramicznych lub gresowych. Stojąc przed wystawą w salonie lub sklepie budowlanym, łatwo pogubić się w gąszczu wzorów, formatów i… gatunków. Obok idealnie wyglądających płytek I gatunku, często kuszą nas znacznie tańsze płytki II gatunku. Czy warto na nie postawić? Jak je rozpoznać i jakie mogą być konsekwencje takiego wyboru? Ten przewodnik rozwieje Twoje wątpliwości.

Co oznaczają gatunki płytek? Definicja i normy

Zanim przejdziemy do praktycznych porad, wyjaśnijmy, skąd w ogóle biorą się gatunki płytek. Producenci płytek ceramicznych i gresowych dążą do stworzenia produktu idealnego, jednak proces produkcyjny jest złożony i nie zawsze udaje się uniknąć drobnych niedoskonałości.

Europejska norma PN-EN 14411 określa wymagania jakościowe dla płytek ceramicznych. Na jej podstawie płytki klasyfikuje się do poszczególnych gatunków:

Gatunek I (pierwszy): To płytki najwyższej jakości, w pełni zgodne z normą. Producent gwarantuje, że spełniają one wszystkie deklarowane parametry (wymiary, płaskość powierzchni, odcień, brak widocznych wad). Zgodnie z normą, maksymalnie 5% płytek w partii może posiadać minimalne, ledwo zauważalne wady.
Gatunek II (drugi): To płytki, które nie spełniły wszystkich rygorystycznych wymogów dla gatunku I, ale nadal są pełnowartościowym produktem użytkowym. Mogą posiadać niewielkie, widoczne wady, które jednak nie dyskwalifikują ich całkowicie.

Istnieje również gatunek III, obejmujący płytki z wyraźnymi wadami, często sprzedawany jako produkt „poza gatunkiem” lub „komercyjny”, głównie do zastosowań gospodarczych lub przemysłowych, gdzie estetyka ma drugorzędne znaczenie.

Płytki I gatunku – Gwarancja jakości

Wybierając płytki I gatunku, płacisz za pewność. Otrzymujesz produkt:

Zgodny z normami: Spełnia wszystkie wymagania PN-EN 14411.
Powtarzalny: Płytki w obrębie jednej partii produkcyjnej (kalibracja i odcień) powinny być niemal identyczne pod względem wymiarów i koloru.
Bez widocznych wad: Powierzchnia jest gładka (chyba że wzór zakłada strukturę), krawędzie proste, a narożniki nieuszkodzone.
Objęty pełną gwarancją: Producent odpowiada za jakość produktu.

Płytki II gatunku – Niższa cena, ale…

Płytki II gatunku kuszą niższą ceną, czasem nawet o 30-50% niższą niż ich odpowiedniki w I gatunku. Jednak ta oszczędność wiąże się z pewnym ryzykiem. Jakie wady mogą posiadać płytki II gatunku?

Różnice w wymiarach (kalibracji): Płytki mogą nieznacznie różnić się długością, szerokością lub grubością, co utrudnia uzyskanie równych fug.
Różnice w odcieniu (tonacji): Kolor lub wzór płytek w jednej paczce może się subtelnie różnić.
Wady powierzchni: Drobne nakłucia, pęcherzyki, ryski, niewielkie odpryski szkliwa na powierzchni lub krawędziach.
Niewielkie krzywizny: Płytka może nie być idealnie płaska (wklęsła lub wypukła).
Wady krawędzi i narożników: Minimalne wyszczerbienia lub nierówności.

Ważne: Producent nie ma obowiązku precyzyjnie definiować, jakie konkretnie wady występują w danej partii płytek II gatunku. Gwarancja na ten typ produktu jest często ograniczona lub nie obejmuje wad estetycznych, które są podstawą klasyfikacji do II gatunku.

Jak rozpoznać gatunek płytek? Praktyczne wskazówki

Rozpoznanie gatunku płytek jest kluczowe przed podjęciem decyzji zakupowej. Oto, jak to zrobić:

Sprawdź oznaczenie na opakowaniu: To najbardziej wiarygodny sposób. Producenci są zobowiązani do wyraźnego oznaczania gatunku na kartonie. Szukaj oznaczeń typu: „Gat. I”, „Gat. II”, „Klasa I”, „Klasa II”, „Qualità 1”, „Qualità 2”, „1st Choice”, „2nd Choice”. Brak wyraźnego oznaczenia gatunku I powinien wzbudzić czujność.
Zapytaj sprzedawcę: Jeśli masz wątpliwości, zapytaj obsługę sklepu. Poproś o potwierdzenie gatunku, najlepiej na piśmie (np. na fakturze lub paragonie). Dotyczy to zwłaszcza zakupów w outletach z płytkami lub podczas promocji.
Obejrzyj płytki (jeśli to możliwe): Czasami sklepy wystawiają pojedyncze sztuki z danej partii. Przyjrzyj się uważnie powierzchni, krawędziom i narożnikom. Porównaj kilka płytek pod kątem odcienia i wymiarów. Pamiętaj jednak, że w przypadku płytek II gatunku, wady mogą występować losowo i nie każda płytka musi je posiadać.
Zwróć uwagę na cenę: Znacznie niższa cena w porównaniu do podobnych wzorów u tego samego producenta może sugerować II gatunek. Nie jest to jednak regułą – czasem trafiają się wyprzedaże końcówek serii I gatunku.

Na co uważać przy zakupie płytek, zwłaszcza II gatunku?

Decydując się na zakup, szczególnie płytek II gatunku, pamiętaj o kilku zasadach:

Nie mieszaj gatunków: Nigdy nie mieszaj płytek I i II gatunku na jednej powierzchni, nawet jeśli pochodzą od tego samego producenta i mają ten sam wzór. Różnice mogą być widoczne po ułożeniu.
Kupuj z zapasem: W przypadku płytek II gatunku, zapas jest szczególnie ważny. Część płytek może mieć wady uniemożliwiające ich użycie w eksponowanych miejscach lub mogą ulec uszkodzeniu przy docinaniu. Zaleca się zakup ok. 15-20% więcej materiału (standardowy zapas dla I gatunku to ok. 10-15%).
Sprawdź całą partię: Jeśli to możliwe, kupuj płytki z jednej partii produkcyjnej (oznaczenie kalibracji i tonacji na opakowaniu). W przypadku II gatunku różnice między partiami mogą być jeszcze większe.
Rozważ przeznaczenie: Płytki II gatunku mogą być dobrym wyborem do pomieszczeń gospodarczych, piwnic, garaży, na ścianę za meblami kuchennymi – wszędzie tam, gdzie estetyka nie jest absolutnym priorytetem, a drobne niedoskonałości nie będą razić.
Zrozum ryzyko: Bądź świadomy, że efekt końcowy może nie być idealny. Układanie płytek II gatunku wymaga większej uwagi i umiejętności od wykonawcy, aby zatuszować ewentualne różnice (np. poprzez szerszą fugę, staranne sortowanie płytek).
Sprawdź warunki zwrotu/reklamacji: Płytki II gatunku często nie podlegają zwrotowi lub reklamacji z powodu wad estetycznych. Upewnij się co do polityki sklepu przed zakupem.

Podsumowanie: Gatunek I czy II – co wybrać?

Wybór między płytkami I i II gatunku zależy od Twoich priorytetów, budżetu i miejsca, w którym mają być one ułożone.

Wybierz gatunek I, jeśli zależy Ci na najwyższej jakości, idealnym wyglądzie, bezproblemowym montażu i pełnej gwarancji. To bezpieczny wybór do reprezentacyjnych miejsc jak salon, główna łazienka czy kuchnia.
Rozważ gatunek II, jeśli masz ograniczony budżet, remontujesz mniej ważne pomieszczenia (np. gospodarcze, piwnicę) i akceptujesz możliwość wystąpienia drobnych wad estetycznych oraz potencjalnie trudniejszy montaż. Pamiętaj o zakupie większego zapasu i dokładnym sprawdzeniu płytek.

Dokonując świadomego wyboru i wiedząc, jak rozpoznać gatunek płytek oraz na co zwrócić uwagę przy zakupie, unikniesz rozczarowań i stworzysz przestrzeń, która będzie cieszyć oko przez długie lata, niezależnie od tego, czy postawisz na bezkompromisową jakość I gatunku, czy świadomie wybierzesz oszczędność oferowaną przez gatunek II. Udanych zakupów!